• به نظر میرسد رواج اینگونه رفتارها در عزاداری امام حسین(ع) عادی نیست؛ زمینه گسترش آن در جامعه چیست؟
- برخى کارها در ارتباط با مراسم عزادارى ماه محرّم دیده شده است که دستهایى به غلط، آن را در جامعه ما ترویج کردهاند. کارهایى را باب مىکنند و رواج مىدهند که هر کس ناظرِ آن باشد، برایش سؤال به وجود مىآید. به عنوان مثال، در قدیمالایام بین طبقهى عوامالنّاس معمول بود که در روزهاى عزادارى، به بدن خودشان قفل مىزدند! البته، پس از مدتى، بزرگان و علما آن را منع کردند و این رسمِ غلط برافتاد... قمه زدن نیز همینطور است. (177)
شهید مطهری نیز گسترش این رفتارها را معلول روحیه مردم میداند؛ ایشان در این رابطه میگوید:
قمهزنی و بلند کردن طبل وشیپور از ارتدوکسهای قفقاز به ایران سرایت کرد و چون روحیه مردم برای پذیرفتن آنها آمادگی داشت، همچون برق در همه جا دوید. (178)
• میگویید دشمن از قمهزنی بر ضد تشیّع استفاده میکند؛ میشود چند نمونه از آن را بگویید؟
- اجازه دهید در پاسخ به این سوال، خاطرات چند تن از علما و صاحبنظران جهان اسلام را، از دستهای پنهانی که ترویج اینگونه رفتارها را در کشورهای اسلامی بهعهده داشتهاند، بشنویم؛
1. عراق
علامه محمد جواد مغنیه، از علمای بزرگ عراق، در کتاب تجارب خود، بحثی دارد تحت عنوان «کفنهایی برای زندهها»؛ هنگامی که از عالمی فلسطینی درباره نظر علمای فلسطین نسبت به شیعه سوال میکند، مینویسد:
همانا سبب اصلی این تفرقهای که میان مسلمین ایجاد شده است، استعمار و ایادیش هستند؛ بدین طریق که آنها دائما مسلمانان را با هر وسیلهای که شده تحریک و تجهیز نموده و در مقابل هم قرار میدهند. از جمله این راهها، این بود که دولت انگلیس در ماه محرم، هزار کفن به قمهزنان هدیه نمود و هنگامی که دولت آمریکا از آن با خبر شد، برای آن که فرصت را از دستندهد، دو هزار کفن به آنها هدیه نمود. (179)
در خصوص نقش سفارتهای کشورهای استعماری در ورود و گسترش اینگونه سنتها به کشورهای اسلامی ـ از جمله عراق ـ منتشرشده است، در اینجا به سندی که محقق و جامعهشناس عراقی «ابراهیم الحیدری» در کتاب Sozioloyie آورده است، اشاره میکنیم:
سفیر انگلیس در بغداد بعد از جنگ جهانی دوم و همزمان با کاهش مواد غذایی و افزایش قیمتها در بازار، مقدار زیادی چای و سیگار مورد نیاز هیئتها و مجالس عزاداری را از طریق شخص ثالثی به بعضی از مسؤولین هیئتها تقدیم کرد؛ جالب اینکه به این هیئتها مقدار زیادی پارچه سفید هم برای استفاده در مراسم قمهزنی داده شد. (180)
دکتر تیجانی نیز در کتاب «اهل بیت(ع)؛ کلید مشکلها» در اینباره مینویسد:
یکی از علمای گذشته میفرمود : شمشیرهایی که در گذشته شیعیان آن را در برابر ظالمان بلند میکردند، امروز برای زدن به سرهای خود، از آن استفاده میکنند. تاجایی که انگلیسیها مقدار زیادی شمشیر، در میان دستههای عزاداری ـ در کربلا ـ تقسیم میکردند. (181)
2. جمهوری آذربایجان
کسى که با مسائل کشور شوروى سابق و این بخشى که شیعهنشین است ـ جمهورى آذربایجان ـ آشنا بود، مىگفت: آن زمان که کمونیستها بر منطقهى آذربایجان شوروى سابق مسلّط شدند، همهی آثار اسلامى را از آنجا محو کردند. مثلاً مساجد را به انبار تبدیل کردند، سالنهاى دینى و حسینیهها را به چیزهاى دیگرى تبدیل کردند و هیچ نشانهاى از اسلام و دین و تشیّع باقى نگذاشتند. فقط یک چیز را اجازه دادند و آن، قمه زدن بود! دستورالعمل رؤساى کمونیستى به زیردستان خودشان این بود که مسلمانان حق ندارند نماز بخوانند، نماز جماعت برگزار کنند، قرآن بخوانند، عزادارى کنند، هیچ کار دینى نباید بکنند؛ اما اجازه دارند قمه بزنند! چرا؟ چون قمه زدن، براى آنها یک وسیله تبلیغ بر ضدّ دین و بر ضدّ تشیع بود. بنابراین، گاهى دشمن از بعضى چیزها، این گونه علیه دین استفاده مىکند. هر جا خرافات به میان آید، دین خالص بدنام خواهد شد. (182)
3. بنگلادش
یکی از علمای مجتهد بنگلادشی که زمانی از شاگردهای ما بودهاند، برای من گفت: علت اینکه بنگلادش از پاکستان جدا شد، این بود که بنگلادش کاملا سنّینشین بود، اما در پاکستان فرهنگ شیعه غلبه دارد... ولی رفته رفته پیشرفت مذهب تشیّع در آنجا شروع شد. او میگفت شیعه مقداری در آنجا اوج گرفت. گروهی(؟!) از پاکستان به بنگلادش آمدند؛ بهعنوان اینکه شیعه دارد پیشرفت میکند، پس باید اقامه شعائر حسینی هم در اینجا به نحو احسن و اکمل انجام بپذیرد!
برخی پاکستانیها در عاشوراء از این زنجیرهایی که سرش چاقو دارد به پشت خود میزنند؛ ایشان برای من گفت: یک وقت دیدیم پیشرفت تشیّع توقف کرد. متوجه شدیم که علت آن، اینگونه کارهاست. (183)
4. ایران
اینکه من میگویم دست بیگانگان در میان است، شخص ثقهای نقل کرد؛ گفت در مشهد در یکی از سالها،یک وقت دیدیم، از طرف یکی از سفارتخانههای خارجی آمدند، قمههای نو در میان بعضی عزاداران تقسیم میکنند؛ همهاش سفید؛ برّاق؛ یک شکل!
آیا این سفارتخانه خارجی دلش برای ما سوخته که عزاداری کنیم؟! یا اینکه میخواهد اینها را نشان بدهد و بگوید: اینها وحشی هستند؟![بیگانگان] برای اینکه اسلام را خرافی جلوه دهند، و نسل فرهیخته دانشمند را از اسلام دور کنند، میآیند خرافات را مخلوط میکنند؛ مسائلی که جزء دین نیست، جزء دین میکنند؛ در عزاداریها دخالت میکنند؛ شکل عزاداری را عوض میکنند.
مسئله قمهزنی که در هیچ زمانی در زمان معصومین نبوده، میآیند این را رایج میکنند، تا مردم را در نظر بیگانهها خرافی جلوه دهند.
یک فیلم درست کردهاند در یکی از کشورهای خارجی، به نام فیلم «فتنه» در کشورهای مختلف نشان دادند؛ گفتند: بیائید تماشا کنید؛ ببینید مسلمانها ایناند: آدم کشند؛ خودزناند! فیلم مرکب از سه بخش بود... بخش سوم، منظره قمهزدنهاست؛ سر بچه را قمه میزند؛ خودش را قمه میزند، لباس سفیدشان، تمام مملو از خون نشان میدهد!
عزاداری سیدالشهداء از افضل قربات است؛ کیمیاست؛ وسیله حل مشکلات است؛ اما کاری که مردم را از اسلام دور نکند... (184)
------------------
پاورقی ها واستنادات این بخش:
177. بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع روحانیون استان «کهگیلویه و بویراحمد» در آستانهى ماه محرم17/03/1373
178. طبق گفته شهید مطهری، تیغ زنی، زنجیر زنی، حمل نشانه (صلیب)، زدن طبل و شیپور و ... اکنون نیز به همین شکل در منطقه لورد (Lourdes) سالیانه در سالروز تصلیب ادعایی مسیح، برگزار میشود. (بنگرید به: شهید مرتضی مطهری، جاذبه و دافعه علی(علیه السلام)، ص 154)
179. «إنّ السبب لهذه التفرقه هو الاستعمار و علماء الاستعمار یثیرونها و یغذّونها بکل وسیله ـ و من هذه الرسائل إنّ الانجلیز یهدون ألف کفن فی شهر المحرم للضاربین أنفسهم بالسیوف و السلاسل، و أرادت أمریکا أن لا تفوتها الفرصه فأهت هؤلاء ألفی کفن» (محمد جواد مغنیه، تجارب، ص 449 و 450)
.Ibrahim Al ـHaidari, Sozioloyie. P. 176
181. دکتر محمد تیجانی، اهل بیت کلید مشکل ها، ترجمه سید محمد جواد مهری، ص 186
182 ـ بیانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع بزرگ مردم در صحن امام خمینى(ره) مشهد مقدس رضوى 01/01/1376
183. مصاحبه با آیت الله محمد هادی معرفت، عاشورا، عزاداری، تحریفات، ص 528 ؛ ص 519
184 . بخشی از سخنرانی حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله علیها)، نهم رمضان 1430
همین مطلب را در این آدرس نیز می توانید ببینید: http://abarcooh.blogfa.com/post-27.aspx